Lachgas is een tikkende tijdbom

Ze zeggen dat de kans om verslaafd te worden aan lachgas niet groot is. Maar onze columnist, verslaafde in herstel en ervaringsdeskundige Mick Boskamp denkt daar het zijne van. Hier zet hij – ook uit eigen ervaring – uiteen waarom di-stikstofmonoxide (NO2), beter bekend als lachgas, een tikkende tijdbom is.

fotografie: Robert Oosterbroek

Lachgas op Koningsdag

Koningsdag 2019, Amsterdam, 7 uur ’s avonds. Tijdens de surrealistische wandeling door de Kalverstraat telde ik ruim 20 jonge mensen die groggy op de grond zaten of lagen. Soms stond er een groepje bezorgde vrienden en vriendinnen om een slachtoffer heen. En aan de vele slagroompatronen te zien, die tussen Muntplein en de Dam verspreid over straat lagen, kreeg ik niet het idee dat koning alcohol er iets mee te maken had. Om de zoveel meter stuitte ik op een jongen of een paar jongens met ballonnen, die gretig werden afgenomen. Twee agenten die op een afstandje bleven, lachten er maar een beetje om.

Lachgas en neuropathie

Als de Newyorkse tandarts Dr. Dennis Bohlin had gezien wat ik had gezien, die avond op Koningsdag, dan had de schrik hem om het hart geslagen. Dertig jaar geleden begon hij op dagelijkse basis lachgas te gebruiken. En niet om zijn patiënten mee te verdoven (in Amerika wordt lachgas met name door tandartsen als verdovingsmiddel gebruikt). ‘Ik zag het als een alternatief voor het biertje aan het einde van de dag,’ vertelt hij in een interview met Time Magazine. ‘En lachgas was voorradig en binnen handbereik.’ Hij raakte niet alleen verslaafd aan het middel, maar ook kreeg hij last van neuropathie (een aandoening aan de zenuwen van armen en benen, met ondraaglijke chronische pijn als gevolg) en raakte hij het gevoel in vingers en benen kwijt, waardoor hij niet meer kon werken als tandarts.

Gestikt in eigen braaksel

Bohlin is inmiddels 30 jaar clean en sober. Op meetings van de AA had hij het in het begin moeilijk omdat niemand zich kon identificeren met zijn specifieke verslaving. Maar gaandeweg trof hij mensen die hetzelfde probleem hadden als hij, fellows waarmee hij jaren later nog steeds contact heeft. Voor mensen die lachgas gebruiken of willen gaan gebruiken heeft hij een dikke, vette waarschuwing. ‘Stop ermee of begin er niet aan! Ik had nog het voordeel, als je het zo wilt noemen, dat ik lachgas kon gebruiken zoals tandartsen het gebruiken, namelijk vermengd met zuurstof. Het grootste gevaar van die slagroompatronen is dat er geen zurstof in zit. Daardoor kan er hypoxie optreden, waarin je hersenen en weefsels te weinig zuurstof opnemen. Als dat een paar minuten duurt, kan dat leiden tot blijvende hersenschade of zelfs tot de dood. Ik kende een collega, die ook verslaafd was. En die stikte in zijn eigen braaksel na overmatig gebruik van lachgas.’

Roes van lachgas

Wat heb ik dan een geluk gehad dat ik bekend raakte met lachgas in 1998. In dat jaar bestonden er nog geen crackers waarmee je slagroompatronen leeg kan laten lopen in ballonnen, zonder dat je daarbij grote apparaten zoals tanks of slagroomspuiten hoeft te gebruiken. Ik was die zomer op de Loveparade in Berlijn, waar ik ’s avonds op een privé-feest belandde, waar een tank met lachgas stond en iedereen net zoveel ballonnen mocht gebruiken als hij of zij wilde. Van die avond zelf kan ik me weinig meer herinneren, behalve dan dat ik doorlopend aan een ballon zat (en later lag) te lurken en dat ik niet kon stoppen omdat ik de gevoelens van opwinding, pret en ongenaakbaarheid helemaal geweldig vond.

Ontsnapt aan noodlot

De jaren daarna nam ik als verslaafde zonder remmingen die ervaring mee. En nadat ik in december 2002 had besloten om oud & nieuw bij ons thuis te vieren met een paar vrienden en veel verdovende middelen, ging ik op zoek naar een leverancier van lachgas voor die extra kick. Na veel heen en weer bellen kwam ik aan het telefoonnummer van iemand die een lachgastank kwam bezorgen aan huis, een tank van tien kilo waaruit zo’n duizend ballonnen kon worden gehaald. Van tevoren moest ik 300 euro betalen. Dan zou hij op oudejaarsdag de tank afleveren. Ik heb die man nooit meer gezien of gesproken. Na het blokken van mijn telefoonnummer was hij met de noorderzon vertrokken. Toen zag ik dat niet zo, maar nu weet ik dat geluk heb gehad en bijna een tikkende tijdbom in huis had gehaald.

Hoe ver moet het nog gaan?

Van de week las ik op de NOS site dat Veilig Verkeer Nederland met een social mediacampagne komt tegen lachgasgebruik in het verkeer. De campagne volgt op het nieuws dat het aantal lachgas-incidenten in het verkeer sterk is toegenomen. In 2016 ging het nog om 60 gevallen, dit jaar staat de teller al op 960. Lachgas gebruiken achter het stuur, niet kunnen wachten tot je op je bestemming komt. Als dat geen verslavingsgedrag is…