Iam Fleming, bedenker van James Bond, hield van gokken en was regelmatig te vinden in verschillende casino’s over de hele wereld. Zijn eerste boek Casino Royale (1953) begint als volgt:
‘De geur en rook van zweet van het casino zijn bedwelmend om drie uur ‘s nachts…’
Ik herinner me dit gelezen te hebben op mijn twintigste. Ik dacht: “Echt niet – Ik hou van casinos om drie uur ‘s nachts. Dat is het moment waarop de actie begint, wanneer de croupiers vermoeid raken en de beroepsgokkers aangeschoten zijn. Dat is het moment waarop je geld kunt verdienen.”
Ik heb echter nooit beseft dat ik om drie uur ‘s nachts net zo vermoeid was, en waarschijnlijk meer dronken dan ieder ander. Onrealistisch denken had op dat moment al bezit genomen van mijn brein.
Een uurtje aan de roulette tafel en vervolgens een plaats aan de blackjack tafel was gewoonlijk alles wat nodig was voor mijn chips om hun weg terug te vinden naar het casino. Maar wat een uur was dat altijd; de opwinding alleen al activeert mijn herinnering. Een whiskey malt in de ene hand, een goede sigaar in de andere, tien pond op rood en een zorgvuldig gehouden gelaatsuitdrukking van onverschilligheid. Alles zoveel mogelijk lijkend op James Bond.
Gokverslaving is net als alle andere verslavingen een ziekte van ontwijking. Het houdt ons ver van de dagelijkse realiteit, van verantwoordelijkheid en van omgaan met spanning en angsten. Gokverslaving is een emotionele en spirituele ziekte of zwakte van de geest, waarin we eigenlijk verslaafd zijn aan de actie. De actie geeft ons een ‘high’ gevoel, net zoals alcohol en andere drugs een chemische afhankelijkheid creëeren in het lichaam. Het haalt ons uit de realiteit. De actie aan de roulette- of blackjacktafel of de gokautomaat leidt de aandacht af van onze relatieproblemen, carrièreproblemen, financiën en wat dies meer zij.
Voor gokkers betekent die actie verlichting. Als de dobbelstenen rollen en het rad draait verdwijnen alle problemen als sneeuw voor de zon. We betreden de magische wereld van Casino Royale met al haar illusies waar de echte wereld niet aan kan tippen. En geloof het of niet, je kunt deze illusies zelfs vinden op de hondenracebaan van Wimbledon.
James Bond houdt, net zoals zijn bedenker, ook van gokken. Ondanks zijn bijnaam, ‘geluksnummer’ 007, heeft James geen gokverslaving. James niet. Nee, we weten dat hij goed om kan gaan met het leven en haar problemen en daar nooit aan probeerde te ontsnappen. Een even onrealistisch als ideaal maatje en een rolmodel voor een gokverslaafde.
Het is essentieel dat ieder herstel van een gokprobleem deze vorm van onrealistisch denken moet aanpakken. Het is een van de belangrijkste kenmerken van deze specifieke vorm van verslaving. We doen dit bij Castle Craig door te werken met Cognitieve Gedragstherapie (CGT) met de nadruk op realiteitsdenken en het uitdagen van verwachtingen. Typerend hiervoor zullen deelnemers starten met het maken van een samenvatting van de ‘drie reality checks’: Hoeveel heeft het gokken ze al gekost in geld, in tijd en in controle (machteloosheid). Vervolgens doorlopen ze een proces om hun onrealistische gedachten en verwachtingen uit te dagen (automatische gedachten zoals ‘Ik voel me gelukkig vandaag en daarom wil ik gokken’). Voorts ontwikkelen ze een meer realistische attitude volgens de SMART regels. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.
CGT wordt gelijktijdig aangeboden met een van onze verslavingsprogramma’s, het twaalf stappenplan. Dit programma is zo ontworpen om de therapeutische basis voorwaarden van eerlijkheid, openheid en bereidheid tot veranderingen aan te spreken en te bereiken.
Verandering is niet gemakkelijk en de confrontatie met de realiteit kan voor een gokker een zware lijdensweg zijn.
Om succesvol te veranderen moeten we ECHT geloven dat wij de moeite helemaal waard zijn.
‘Verandering en groei vinden plaats in de persoon die zichzelf durft te riskeren’ (Herbert Otto)
Is dat een risico in de vocabulaire van een gokker? Nee! Het is een ‘leap of faith’, een sprong in het diepe. Inderdaad: iets heel anders.
Christopher Burn is Therapeut bij Castle Craig Hospital