De meeste mensen hebben het liefst dat de oude dingen dagelijks gewoon hun beslag blijven nemen. Het idee te moeten veranderen is iets dat de meeste mensen niet prettig vinden. Misschien is het de angst voor het onbekende, of misschien zijn we gewoon niet altijd bereid moeite te doen om verandering te leren accepteren in ons leven. Mensen houden niet verandering, zelfs niet als de huidige situatie miserabel is. Ook die miserabele situatie kan je ‘comfort zone’ worden, en elke verandering ‘zou alles misschien nog erger maken’.
Maar verandering is nodig om te kunnen herstellen van verslaving. We moeten onze vroegere houding en gewoontes veranderen en nieuwe manieren om te leven zoeken, net zo lang totdat ook zij weer gewoontes worden. Jezelf veranderen is een harde, taaie strijd.
HOW: Honesty, Openness en Willingness
Omdat we inmiddels duizenden patiënten hebben die langdurig zijn hersteld van verslaving, weten we dat het heel goed mogelijk is om gewoontes af te leren en te veranderen. De sleutelvraag in dit proces is HOW: Honesty (Eerlijkheid), Openness (Openheid) en Willingness (Bereidheid) om te veranderen. Deze drie factoren zijn de drie essentiële voorwaarden voor succes.
Waar het herstel van een verslaving in feite over gaat, is het aanpassen van gedrag, zodat de patiënt een nieuw en beter leven kan opbouwen. De nodige veranderingen om dat te bereiken zijn moeilijk en kosten enorm veel tijd. Als we eenmaal zijn veranderd, moeten we deze veranderingen in ons leven verankeren door ze constant te blijven uitvoeren. Gedrag kan alleen succesvol veranderen als we onszelf veranderen: onze attitude, de manier hoe we denken, en hoe we reageren op mensen en situaties.
Verslaafden in herstel zijn vooral in de eerste fase van herstel verwikkeld in een ingewikkelde strijd met zichzelf. Aan de ene kant staat de nieuwe persoon die ze willen worden. Aan de andere kant de oude, verslaafde persoon die ze achterlaten. Alle patiënten voeren bewust of onbewust deze strijd. De symptomen zijn zoals vermoeidheid, geïrriteerdheid, angst en slapeloosheid zijn altijd zichtbaar.
Verslaving is een sluwe en frustrerende ziekte
Verslaving is een krachtige, sluwe en frustrerende ziekte en zal altijd proberen om actief te blijven in onze geest. Het verslavingsmonster geeft nooit op en gaat nooit weg. Sterker nog, de verslaving wacht altijd op het juiste moment en valt aan wanneer we het niet verwachten.
Het goede nieuws is dat na verloop van tijd het innerlijke gevecht minder intens wordt. Ik ben ervan overtuigd dat de strijd nooit helemaal zal ophouden, omdat de verslaving ook nooit helemaal weggaat. Mijn patiënten en ik lijden aan een chronische ziekte, en het maakt niet uit hoe goed we zijn hersteld, we zullen nooit bericht krijgen dat we genezen zijn verklaard.
Ik denk dat de innerlijke strijd nooit zal ophouden. Ik geloof dat er altijd een klein stemmetje in ons is dat niet wil veranderen. En dat kleine stemmetje is een overblijfsel van onze verslaving – versuft en gedecimeerd, maar zeker niet dood. Verslaving blijft een risico dat op de loer ligt, we moeten nooit vergeten dat herstel van verslaving voor de rest van ons leven een work in progress blijft.
De therapeuten werken regelmatig met patiënten aan hun zelfbeeld. Soms vraagt de therapeut de patiënt om een epitaaf, een grafschrift voor zichzelf te schrijven. De Amerikaanse dichter Raymond Carver, een zware alcoholist die de laatste zeven jaar van zijn leven afkickte, schreef:
‘And did you get what you wanted from this life, even so?
I did.
And what did you want?
To call myself beloved, to feel myself beloved on the earth’
Christopher Burn, Therapeut in Castle Craig Hospital